Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α΄/4.10.2024 ο Ν. 5142/2024 του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με τον οποίο ικανοποιούνται σειρά αιτημάτων και προτάσεων της ΠΟΜΙΔΑ, προκειμένου να επιλυθούν σοβαρότατα  προβλήματα των ιδιοκτητών ακινήτων που αφορούν στους τίτλους των εμπραγμάτων δικαιωμάτων τους, με ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα μονομερών τροποποιήσεων πράξεων σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας και τη δυνατότητα άρσης της ακυρότητας μεταβιβαστικών συμβολαίων μέσω της μεταγενέστερης υπαγωγής των αυθαιρεσιών τους και μονομερή διόρθωση των ιδιοκτησιακών τους τίτλων, αλλά και να θεσμοθετηθούν μέτρα επιτάχυνσης των διαδικασιών ολοκλήρωσης του κτηματολογίου, διόρθωσης εσφαλμένων εγγραφών και μεταγραφής των εμπραγμάτων δικαιοπραξιών.

Οι κυριότερες ρυθμίσεις με τις οποίες επιλύονται προβλήματα των ιδιοκτητών ακινήτων είναι οι εξής:

1.  Διεκπεραίωση κτηματογράφησης εντός λειτουργούντος Κτηματολογίου. Αιτήσεις διόρθωσης του άρθρου 6Α ή ενστάσεις του άρθρου 7 ή εκκρεμείς αποφάσεις των Επιτροπών Εξέτασης του άρθρου 7Α σημειώνονται στο οικείο κτηματολογικό φύλλο. Εάν η υποβληθείσα αίτηση ή ένσταση γίνει δεκτή, ο προϊστάμενος του αρμόδιου κτηματολογικού γραφείου ή υποκαταστήματος προβαίνει σε διόρθωση της πρώτης εγγραφής σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση, η οποία σημειώνεται στο οικείο κτηματολογικό φύλλο, επιτρεπόμενης μόνο της αιτιολογημένης άρνησης. Εάν η υποβληθείσα αίτηση ή ένσταση απορριφθεί, η απόφαση σημειώνεται στο οικείο κτηματολογικό φύλλο.
2. Επιτάχυνση και ψηφιοποίηση της διαδικασίας διόρθωσης χωρικών μεταβολών στους κτηματολογικούς χάρτες.
3. Απλοποίηση της διαδικασίας διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων κτηματολογικών εγγραφών.
4. Δυνατότητα ευχερούς διόρθωσης εγγραφών ακινήτων "αγνώστου ιδιοκτήτη", υπέρ του πραγματικού και νόμιμου ιδιοκτήτη.
5. Καθιέρωση διαδικασίας δευτεροβάθμιας κρίσης επί αιτήσεων διόρθωσης κτηματολογικών εγγραφών.
6. Επίσπευση χρόνου μεταγραφής συμβολαιογραφικών πράξεων μέσω της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης.
7. Νέα διαδικασία διόρθωσης κτηματολογικών εγγραφών σε δασικές περιοχές, σε περίπτωση απόφασης αποδοχής αντιρρήσεων κατά του δασικού χάρτη, ώστε οι οι διορθώσεις να πραγματοποιούνται εντός του Κτηματολογικού Γραφείου και όχι δικαστικώς.
8. Θέσπιση δυνατότητας μονομερούς  τροποποίησης πράξεων σύστασης οριζοντίου ή καθέτου ιδιοκτησίας  ως προς την επιφάνεια, το περίγραμμα και τη χρήση των ιδιοκτησιών.
9. Δυνατότητα μεταβίβασης κτίσματος οριζοντίου ή καθέτου ιδιοκτησίας με απόκλιση εμβαδού έως 2% χωρίς να απαιτείται διόρθωση του ιδιοκτησιακού τίτλου.
10. Δυνατότητα  μονομερούς συμβολαιογραφικής μεταφοράς του δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης μιάς ιδιοκτησίας σε άλλη του αυτού ιδιοκτήτη, της ίδιας οικοδομής, που στερείται τέτοιου χώρου.
11. Δυνατότητα άρσης ακυρότητας μεταβίβασης ή σύστασης εμπράγματου δικαιώματος που έχουν πραγματοποιηθεί προ της 1.5.2024 μέσω μεταγενέστερης υπαγωγής των αυθαιρεσιών ή των πολεοδομικών παραβάσεων που είχαν εγκατασταθεί προ των ανωτέρω πράξεων εφόσον επιτρέπεται και εφόσον συνταχθεί Ταυτότητα Κτιρίου. Σε περίπτωση που η συμβολαιογραφική πράξη που καταρτίστηκε κατά παράβαση του πρώτου εδαφίου χρήζει διόρθωσης ως προς τα στοιχεία του ακινήτου, μπορεί να διορθωθεί από τον τελευταίο αποκτώντα το εμπράγματο δικαίωμα, μονομερώς, προσαρτώντας μόνον το Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ του τελευταίου αποκτώντος, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, τη βεβαίωση υπαγωγής, το σχεδιάγραμμα της κάτοψης, και το απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος. Τυχόν απαιτούμενη δήλωση φόρου υποβάλλεται μονομερώς.
12. Προσύμφωνα: Δυνατότητα σύνταξης με αυτοσύμβαση οριστικών συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία σε εκτέλεση παλαιών προσυμφώνων μέχρι 31.8.2024, χωρίς προθεσμία λήξης.
13. Παράταση προθεσμίας επικύρωσης "ανωμάλων δικαιοπραξιών" μέχρι την 31.12.2027.

Οι διατάξεις αυτές θα αναλυθούν λεπτομερώς σε ειδικό σεμινάριο για τα μέλη της ΠΟΜΙΔΑ που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη, 10 Οκτωβρίου, 5 μ.μ. στην Αίθουσα Εκδηλώσεων των γραφείων της ΠΟΜΙΔΑ, από τον Πρόεδρο και το επιστημονικό επιτελείο της ΠΟΜΙΔΑ, με τη συμμετοχή και της Προέδρου της Συντονιστικής Επιτροπής των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος κας Ελένης Κοντογεώργου.

Στο σεμινάριο αυτό θα γίνει εκτενής αναφορά στα επιδοτούμενα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων και παρουσίαση από την "Κοινωνία της Πληροφορίας" της διαδικασίας σύνδεσης των παλαιών και νέων κτιρίων με το δίκτυο οπτικών ινών.

Παραθέτουμε ολόκληρο το ΤΕΛΙΚΟ ψηφισθέν κείμενο του άρθρου 16 του σ.ν. :

Άρθρο 16 Δυνατότητα μονομερούς διόρθωσης στοιχείων συμβολαίων – Προϋποθέσεις και επιτρεπτές αποκλίσεις εμβαδομετρήσεων – Άρση ακυρότητας μεταβίβασης ή σύστασης 18εμπράγματου δικαιώματος επί μεταγενέστερης υπαγωγής αυθαιρεσιών -Τροποποίηση περ. α) της παρ. 1 άρθρου 82 ν. 4495/2017

2. α) Ο κύριος οριζοντίου ή καθέτου ιδιοκτησίας δύναται να προβαίνει μονομερώς σε συμβολαιογραφική πράξη τροποποίησης της οριζόντιας ή καθέτου ιδιοκτησίας, καθώς και των παρακολουθημάτων ή των χώρων αποκλειστικής χρήσης αυτών, ως προς την επιφάνεια, το περίγραμμα και τη χρήση της οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας, όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί η περιγραφεί στη σύσταση οριζοντίων/καθέτων ιδιοκτησιών, εφόσον η σημερινή πραγματική κατάσταση έχει δημιουργηθεί από τον χρόνο κατασκευής της οικοδομής και αποτυπώνεται στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου ή Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας του άρθρου 53 του ν. 4495/2017, υπό τις εξής προϋποθέσεις: αα) δεν θίγονται υφιστάμενα συνολικά ποσοστά συνιδιοκτησίας της οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας επί του γεωτεμαχίου και κατανομής κοινοχρήστων δαπανών, καθώς και τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις όλων των οριζοντίων ιδιοκτησιών του κτιρίου, αβ) έχει καταβληθεί ο οφειλόμενος εκ της μεταβολής φόρος, και αγ) υφίστανται νομίμως ή έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 4495/2017.

β) Σε περιπτώσεις οικοπέδων ή γηπέδων, επί των οποίων έχουν συσταθεί οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες, μετρήσεις με απόκλιση εμβαδού έως δύο τοις εκατό (2%) από τις αναγραφόμενες στις πράξεις σύστασης μετρήσεις θεωρούνται αποδεκτές και δεν απαιτείται η τροποποίηση ή διόρθωση των πράξεων σύστασης και των τίτλων κτήσης, προκειμένου για τη μεταβίβαση των οριζοντίων ή καθέτων ιδιοκτησιών ή για τη σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί αυτών. Η παρούσα εφαρμόζεται και για τις αποκλίσεις οριζοντίων ιδιοκτησιών και τμημάτων αποκλειστικής χρήσης καθέτων ιδιοκτησιών που δεν υπερβαίνουν το ποσοστό του πρώτου εδαφίου.

γ) Κύριος οριζοντίου ιδιοκτησίας δύναται να προβαίνει μονομερώς σε συμβολαιογραφική πράξη τροποποίησης της σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας ως προς τη μεταφορά του δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης της συγκεκριμένης οριζόντιας ιδιοκτησίας σε έτερη οριζόντια ιδιοκτησία δικής του κυριότητας, υπό την προϋπόθεση, ότι η έτερη οριζόντια ιδιοκτησία στην οποία μεταφέρεται το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης βρίσκεται επί της ιδίας οικοδομής και δεν διαθέτει, ήδη, δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης ιδίου σκοπού.

2. Στην περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 82 του ν. 4495/2017 (Α’ 167), περί απαγόρευσης δικαιοπραξιών σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές ή πολεοδομικές παραβάσεις, προστίθενται εδάφια, τρίτο, τέταρτο, πέμπτο και έκτο, και η περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 82, κατόπιν νομοτεχνικών βελτιώσεων, διαμορφώνεται ως εξής:

«α) Απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο στο οποίο έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή κατά την παράγραφο 1α του άρθρου 81, ή έχει εγκατασταθεί αυθαίρετη αλλαγή χρήσης κατά την παράγραφο 1β του άρθρου 81, ή έχει εκτελεστεί πολεοδομική παράβαση των περιπτώσεων β), γ), δ) της παραγράφου 3 του άρθρου 81. Στην ανωτέρω απαγόρευση εμπίπτουν και τα ακίνητα τα οποία εισφέρονται σε εταιρεία. Η ανωτέρω ακυρότητα των μεταβιβάσεων και των συστάσεων εμπράγματων δικαιωμάτων που έχουν πραγματοποιηθεί προ της 1ης.5.2024 αίρεται με μεταγενέστερη υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος των αυθαιρεσιών ή των ανωτέρω πολεοδομικών παραβάσεων που είχαν εγκατασταθεί προ των ανωτέρω πράξεων, εφόσον αυτή είναι επιτρεπτή, και υπό την προϋπόθεση σύνταξης Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου ή Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας του άρθρου 53. Σε περίπτωση που η συμβολαιογραφική πράξη που καταρτίστηκε κατά παράβαση του πρώτου εδαφίου χρήζει διόρθωσης ως προς τα στοιχεία του ακινήτου, αυτή δύναται να διορθωθεί από τον τελευταίο αποκτώντα το εμπράγματο δικαίωμα, μονομερώς, ενεργούντα για λογαριασμό του και για λογαριασμό του μεταβιβάζοντος, τεκμαιρομένου ότι ο αποκτών ενεργεί δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 235, 223 και 726 του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α’ 164). Κατά τη σχετική διόρθωση της οικείας πράξης προσαρτώνται μόνον το Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ του τελευταίου αποκτώντος, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου ή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας της παρ. 3 του άρθρου 53, η βεβαίωση υπαγωγής, το σχεδιάγραμμα της κάτοψης, και το απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος. Τυχόν απαιτούμενη δήλωση φόρου υποβάλλεται μονομερώς.».

Διαβάστε και το συνημμένο πλήρες κείμενο του νέου νόμου:

Κτηματολογικός Νόμος 5142/2024