Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων
Hellenic Property Federation
Hellenic Property Federation
Με νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ προβλέπεται ότι τώρα το 51% των συνιδιοκτητών πολυκατοικιών μπορεί να αποφασίζει την εγκατάσταση ανελκυστήρα και αναβατορίου στα κτίρια.
Συγκεκριμένα ο νόμος προβλέπει ότι σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια που δεν διαθέτουν ανελκυστήρα και κατά τον χρόνο ανέγερσης τους δεν ήταν υποχρεωτική η κατασκευή του επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του παρόντος και των ειδικών όρων δόμησης της περιοχής, κατασκευή ανελκυστήρα ή άλλων μηχανικών μέσων κάλυψης υψομετρικών διαφορών και του χώρου πρόσβασης σ’ αυτά, με απαραίτητη προϋπόθεση τη σύνταξη ή ενημέρωση της Ταυτότητας Κτιρίου. Για διατηρητέα κτίρια και παραδοσιακούς οικισμούς απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής.
ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗΣ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΩΝ ΕΩΣ 31.12.2024.
Με Κοινή Υπουργική Απόφαση με αριθμ. 125021 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 7388Β /27.12.2023
που υπέγραψαν οι Υφυπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας Ανάπτυξης ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΑΓΑΡΑΣ και Ανάπτυξης ΑΝΝΑ ΜΑΝΗ, παρατάθηκε η προθεσμία καταχώρισης των εγκατεστημένων ανελκυστήρων εντός της οποίας οι ιδιοκτήτες ή οι διαχειριστές ή οι νόμιμοι εκπρόσωποι τους υποχρεούνται να έχουν ολοκληρώσει την προβλεπόμενη διαδικασία καταχώρισης των εγκατεστημένων ανελκυστήρων των κτιρίων τους, παρατείνεται μέχρι και την 31 Δεκεμβρίου 2024.
Υπενθυμίζεται ότι η ΠΟΜΙΔΑ η οποία συμμετέχει στην Επιτροπή Ανελκυστήρων που εργάζεται για την αναμόρφωση του καθεστώτος λειτουργίας των ανελκυστήρων του Υπουργείου Ανάπτυξης, έχει ζητήσει την απλοποίηση των διαδικασιών και της συχνότητας των επιθεωρήσεων, αλλά και τη δημιουργία προγράμματος επιδότησης της ανακαίνισης των παλαιών ανελκυστήρων, με στόχο να αναβαθμιστούν και να δηλωθούν όλοι οι λειτουργούντες ανελκυστήρες, και να λειτουργούν με συνθήκες νομιμότητας και ασφάλειας για τους καθημερινούς χρήστες τους!
Ενιαίο Μητρώο Ανελκυστήρων
Με το άρθρο 52 του Νόμου 4961/2022 (τροποποίηση άρθρου 11Α ν. 3982/2011) συστήνεται Ενιαίο Μητρώο Ανελκυστήρων, υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, το οποίο θα ενεργοποιηθεί όταν εκδοθεί η προβλεπόμενη ΚΥΑ, στο οποίο θα καταχωρίζονται όλοι οι εγκατεστημένοι ανελκυστήρες, ανεξαρτήτως του έτους κατασκευής ή εγκατάστασής τους με αίτηση του ιδιοκτήτη ή του διαχειριστή ή του νόμιμου εκπροσώπου τους.
Συγκεκριμένα στο άρθρο 11Α του ν. 3982/2011 (Α’ 143) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στην παρ. 1 προστίθεται δεύτερο εδάφιο, β) στην παρ. 2 προστίθεται δεύτερο εδάφιο και το άρθρο 11Α διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 11Α
Ενιαίο Μητρώο Ανελκυστήρων
1. Συστήνεται Ενιαίο Μητρώο Ανελκυστήρων, υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, στο οποίο καταχωρίζονται όλοι οι εγκατεστημένοι ανελκυστήρες, ανεξαρτήτως του έτους κατασκευής ή εγκατάστασής τους με αίτηση του ιδιοκτήτη ή του διαχειριστή ή του νόμιμου εκπροσώπου τους. Για την τήρηση του Ενιαίου Μητρώου Ανελκυστήρων δύναται να χρησιμοποιείται τεχνολογία αλυσίδας συστοιχιών ή άλλη τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (Τ.Κ.Κ.).
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης καθορίζονται ο τρόπος συγκρότησης και τήρησης του εν λόγω Μητρώου, ο τρόπος εισαγωγής δεδομένων με πρόβλεψη υποχρεώσεων για όλους τους εμπλεκόμενους με τη λειτουργία των ανελκυστήρων φορείς, ο χρόνος έναρξης της λειτουργίας του, ο τρόπος της δημοσιοποίησής του, ο τρόπος εισαγωγής των κατά περίπτωση προβλεπόμενων δικαιολογητικών, η μεταφορά των στοιχείων από το μητρώο του άρθρου 3 της υπ’ αρ. οικ. Φ.Α./9.2/οικ.28425/2008 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και του Υφυπουργού Ανάπτυξης (Β’ 2604), ο χρόνος παύσης λειτουργίας του τελευταίου, καθώς και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα. Με όμοια απόφαση δύναται να καθορίζονται οι λεπτομέρειες χρήσης της τεχνολογίας αλυσίδας συστοιχιών ή άλλης τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού (Τ.Κ.Κ.) για την τήρηση του ανωτέρω Μητρώου και κάθε άλλη συναφής λεπτομέρεια.
3. Μέχρι την έναρξη λειτουργίας του Ενιαίου Μητρώου Ανελκυστήρων, εφαρμόζεται η παρ. 1 του άρθρου 3 της υπ’ αρ. οικ. Φ.Α./9.2/οικ.28425/2008 κοινής υπουργικής απόφασης, τα μητρώα της οποίας καταργούνται από τον χρόνο που θα οριστεί στην κοινή απόφαση της παρ. 2.
4. Η τεχνική υποστήριξη ή/και η διαχείριση, που αφορά στη λειτουργία, συντήρηση και αναβάθμιση του Ενιαίου Μητρώου Ανελκυστήρων δύναται να ανατίθεται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων σε νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου εντός των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, που διαθέτει σχετική εμπειρία.»
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΩΝ
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΑ
Σε κάθε πολυόροφη οικοδομή η εγκατάσταση που καθημερινά «δίνει εξετάσεις» είναι ο ανελκυστήρας, ο οποίος στην πραγματικότητα είναι ένα μεταφορικό μέσο, και σαν τέτοιο χρειάζεται προσοχή στην κατασκευή του, στην ασφαλή λειτουργία του, στην επιμελή συντήρησή του και την ασφάλισή του για ζημιές στον ίδιο ή αστική ευθύνη προς τρίτους. Η εικόνα και η κατάστασή του ανελκυστήρα τελικά χαρακτηρίζει ολόκληρο το κτίριο!
Ο διαχειριστής του κτιρίου θα πρέπει συνεπώς να γνωρίζει τις ρυθμίσεις που προβλέπει και τις υποχρεώσεις που επιβάλλει η ισχύουσα κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ) 28425/2008 για τη νόμιμη αδειοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και επιθεώρηση ασφαλείας των παλαιών και νέων ανελκυστήρων, να γνωρίζει να εκτελεί τη διαδικασία απεγκλωβισμού ατόμων από το θάλαμο και σε κάθε βλάβη του να καλεί το συνεργείο συντήρησης ή την Πυροσβεστική Υπηρεσία (τηλ. 199).
* Η ΠΟΜΙΔΑ έχει εκπονήσει πλήρες υπόδειγμα συμφωνητικού συντήρησης ανελκυστήρα ώστε να είναι σαφή τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις συντηρητή ανελκυστήρα & διαχειριστή. Επίσης στο πρόγραμμα ασφάλισης κτιρίων των μελών της έχει συμπεριλάβει την ασφάλιση της αστικής ευθύνης από τη λειτουργία ανελκυστήρα, με ιδιαίτερα χαμηλό ετήσιο ασφάλιστρο ανά ανελκυστήρα!
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ;
Εχει παραταθεί (βλ. παραπάνω) μέχρι την 31.12.2021 η προθεσμία αρχικού ελέγχου, αναβάθμισης και καταχώρησης όλων των υφισταμένων ανελκυστήρων της χώρας. 350.000 περίπου ανελκυστήρες δεν έχουν επιθεωρηθεί, ούτε υπάρχουν σήμερα διαθέσιμα τα αναγκαία 3,5 δις ευρώ, για την εκτέλεση εργασιών αναβάθμισης ανελκυστήρων, από νοικοκυριά τα οποία, δυσκολεύονται να πληρώσουν ακόμη και τα κοινόχρηστα! Η δε μεγάλη συχνότητα των επομένων τακτικών επιθεωρήσεων απωθεί τους διαχειριστές πολυκατοικιών από την εμπλοκή τους στη διαδικασία αυτή. Για το λόγο αυτό η ΠΟΜΙΔΑ συμμετέχει στην Επιτροπή Ανελκυστήρων του Υπουργείου Ανάπτυξης η οποία αναθεωρεί το υφιστάμενο καθεστώς που αφορά τους υφιστάμενους ανελκυστήρες, η οποία αναμένεται σύντομα να περατώσει το έργο της.
Η ΚΥΑ 28425/2008 ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ
Aπό 1.1.2009 είχε τεθεί σε ισχύ η Κοινή Υπουργική Απόφαση με αριθμό 28425/2008 που αφορά στην εγκατάσταση, λειτουργία, συντήρηση και ασφάλεια των ανελκυστήρων, νέων και υφιστάμενων. Η ΚΥΑ ρυθμίζει, κυρίως, τους κανόνες σχετικά με τις συντηρήσεις των ανελκυστήρων, την έκδοση πιστοποιητικού περιοδικού ελέγχου και τις καταχωρήσεις τους στα μητρώα των Νομαρχιών. H KYA προβλέπει ότι για τους παλαιούς, προ του 1999 ανελκυστήρες, ο έλεγχος ασφαλείας θα γίνεται βάσει των προδιαγραφών του χρόνου κατασκευής τους και όχι υποχρεωτικά βάσει του προτύπου ΕΝ 80.81 των νέων ανελκυστήρων. Κατά συνέπεια δεν απαιτείται υποχρεωτική εγκατάσταση εσωτερικών θυρών ή κουρτίνας φωτοκυττάρων κλπ. σε παλαιούς ανελκυστήρες, η οποία δημιουργούσε και το τεράστιο κόστος εκσυγχρονισμού τους, ή και την αναγκαστική αντικατάσταση ολόκληρου του ανελκυστήρα! Συγκεκριμένα η ΚΥΑ αυτή:
Α. Καθορίζει τα διαστήματα υποχρεωτικής συντήρησης των ανελκυστήρων ως εξής:
1. Για μονοκατοικίες, κάθε δύο μήνες = 6 φορές ετησίως
2. Για πολυκατοικίες και ξενοδοχεία μέχρι 200 κλίνες, κάθε 45 ημέρες = 8 φορές ετησίως
3. Για ανελκυστήρες σε δημόσια κτίρια, για ξενοδοχεία με περισσότερες από 200 κλίνες, για νοσοκομεία και για μεγάλα κτίρια, 2 φορές το μήνα = 24 φορές ετησίως
Β. Καθορίζει τα διαστήματα διενέργειας περιοδικών ελέγχων ανελκυστήρων ως εξής:
1. μέχρι 6 στάσεις σε κτίρια με χρήση κατοικίας, κάθε 6 χρόνια
2. με περισσότερες από 6 στάσεις σε κτίρια με χρήση κατοικίας, κάθε 5 χρόνια
3. μέχρι 6 στάσεις σε κτίρια για επαγγελματική χρήση, κάθε 4 χρόνια
4. με περισσότερες στάσεις, σε επαγγ. κτίρια & ξενοδοχεία έως 200 κλινών κάθε 3 χρόνια
5. δημοσίων χώρων και κτιρίων, ξενοδοχείων με περισσότερες από 200 κλίνες κάθε χρόνο.
Γ. Καθόριζε τις νέες προθεσμίες διενέργειας περιοδικού ελέγχου κατά κατηγορία ανελκυστήρων ως εξής:
1. Για ανελκυστήρες σε δημόσια κτίρια, νοσοκομεία, ξενοδοχ. κλπ. μέχρι 30-6-2009
2. Για παλαιούς ανελκυστήρες που λειτουργούν με προέγκριση εγκατάστασης και έχει συμπληρωθεί 30ετία από την εγκατάστασή τους μέχρι 31-12-2010
3. Για νεώτερους ανελκυστήρες που λειτουργούν με προέγκριση εγκατάστασης
και δεν έχει συμπληρωθεί 30ετία από την εγκατάστασή τους μέχρι 31-12-2011
4. Για ανελκυστήρες χωρίς στοιχεία νομιμότητας ("αυθαίρετους") μέχρι 31-12-2012
Δ. Περιγράφει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των ιδιοκτητών ή διαχειριστών, μεταξύ των οποίων είναι η διατήρηση του βιβλιαρίου συντήρησης του ανελκυστήρα και η άμεση ανάθεση της συντήρησης σε νέο συντηρητή, αν για οποιοδήποτε λόγο διακοπεί η συνεργασία με τον παλαιό.
Ε. Ρυθμίζει πότε και που μπορεί να προσφεύγει ο ιδιοκτήτης ή ο διαχειριστής κατά του συντηρητή, ή του φορέα ελέγχου του ανελκυστήρα, για δευτεροβάθμιο έλεγχο που γίνεται από ειδικούς στο αντικείμενο μηχανικούς- μέλη του ΤΕΕ, καθώς επίσης τι γίνεται σε περίπτωση ατυχημάτων και ανάγκης διενέργειας εκτάκτων ελέγχων.
ΣΤ. Καθορίζει πότε γίνεται διακοπή λειτουργίας του ανελκυστήρα και ποιές είναι οι κυρώσεις που επιβάλλονται στους εμπλεκόμενους , όταν δεν τηρούνται οι διατάξεις της ΚΥΑ αυτής.
Ζ. Διπλασιάζει (από 120 σε 240) τον αριθμό των συντηρήσεων που μπορεί να κάνει ένα συνεργείο συντήρησης ανελκυστήρων κάθε μήνα, καθορίζει ότι η διάρκεια κάθε συντήρησης δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 45 λεπτά της ώρας, ενώ ως υπεύθυνος για την επίβλεψη της τήρησης της διάρκειας της συντήρησης ορίζεται ο ιδιοκτήτης ή ο διαχειριστής του κτιρίου!
Η. Καθορίζει στο άρθρο 13, τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε συντηρητές-ελεγκτές ανελκυστήρων, αλλά και στους διαχειριστές και τους ιδιοκτήτες των κτιρίων που δεν θα εφαρμόσουν ή θα εφαρμόσουν πλημμελώς τα όσα ορίζονται στην ΚΥΑ αυτή.
Η ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΠΟΜΙΔΑ
Η ΚΥΑ αυτή για τους ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ και τους ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ κτιρίων με ανελκυστήρες:
1. Εδωσε νέα προθεσμία για τη συμμόρφωση και αποσαφηνίζει και επιλύει σωρεία προβλημάτων που είχαν παρουσιασθεί κατά την εφαρμογή των προηγουμένων ΚΥΑ και εγκυκλίων για τους ανελκυστήρες
2. Καθόρισε, επί τέλους, ότι οι προδιαγραφές ασφαλείας των παλαιών ανελκυστήρων (προ του 1999) σε μονοκατοικίες, πολυκατοικίες και σε ξενοδοχεία μέχρι 200 κλίνες, δεν χρειάζεται πλέον να είναι σύμφωνες με το πρότυπο ΕΝ 80.81 του ΕΛΟΤ για τους νέους ανελκυστήρες, αλλά σύμφωνα με τις προδιαγραφές του χρόνου κατασκευής του κάθε ανελκυστήρα. Π.χ. οι παλαιοί ανελκυστήρες απαλλάσσον ται από την τεχνικά δυσχερή και ιδιαίτερα δαπανηρή υποχρεωτική τοποθέτηση εσωτερικής πόρτας ασφαλείας ή κουρτίνας φωτοκύτταρων, εάν οι προδιαγραφές που ίσχυαν κατά το χρόνο κατασκευής τους δεν το πρόβλεπαν. Συνεπώς δεν είναι πλέον εξ ορισμού αναγκαστική η αλλαγή και του κεντρικού πίνακα λειτουργείας του ανελκυστήρα, εκτός αν αυτός παρουσιάζει άλλα προβλήματα ασφαλείας.
3. Επέλυσε το πρόβλημα της προσφυγής των ιδιοκτητών/διαχειριστών σε δευτεροβάθμιο όργανο, αφού εμμέσως οι έλεγχοι των σωστών τεχνικών υπηρεσιών των φορέων ελέγχου θα γίνονται από μηχανικούς του ΤΕΕ που μπορεί να λειτουργήσουν ως θεματοφύλακες της ορθής και αντικειμενικής αξιολόγησης του ελέγχου που γίνεται στις εγκαταστάσεις των ανελκυστήρων.
Διαπιστώνουμε όμως ότι και αυτή η ΚΥΑ δεν περιλαμβάνει κανενός είδους κίνητρα ή διευκολύνσεις στους ιδιοκτήτες/διαχειριστές για την πολυέξοδη βελτίωση των εγκαταστάσεων των ανελκυστήρων, η οποία εάν δεν γίνει εμπρόθεσμα, θα οδηγήσει στη διακοπή λειτουργίας του ανελκυστήρα από τις αρμόδιες αρχές. Θυμίζουμε ότι οι ιδιοκτήτες/διαχειριστές βαρύνονται και με το επερχόμενο «ενεργειακό πιστοποιητικό» αλλά και τα τεράστια κόστη της ενεργειακής αναβάθμισης των ιδιοκτησιών τους!
Τέλος διαπιστώνουμε ότι η ΚΥΑ αυτή ουσιαστικά στηρίζει τα συμφέροντα και τα έσοδα των συντηρητών ανελκυστήρων και των εταιρειών ελέγχου, αφού:
ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ:
1. Διπλασιάζει τον αριθμό των συντηρήσεων που μπορεί να κάνει κάθε μήνα, ένα συνεργείο συντήρησης ανελκυστήρων.
2. Δεν μειώνει τον αριθμό των ετησίων συντηρήσεων στους ανελκυστήρες νέας τεχνολογίας (υδραυλικούς κλπ) οι οποίοι δεν χρειάζονται τόσο τακτική συντήρηση.
3. Δεν επιλύει το πρόβλημα της ουσιαστικής συντήρησης των ανελκυστήρων, θεσμοθετεί όμως με ευκρίνεια τις ευθύνες συντηρητών και διαχειριστών.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ:
1. Δεν μείωσε, όπως έπρεπε, τη συχνότητα των ελέγχων στα ιδιωτικά κτίρια, με αποτέλεσμα να δημιουργεί πρόσθετες δαπάνες για τους ιδιοκτήτες από την αέναη επιθεώρηση των ανελκυστήρων τους αλλά και από αέναη και άχρηστη γραφειοκρατία, αφού οι εγκαταστάσεις των ανελκυστήρων στην ουσία και στην πλειονότητά τους δεν παρουσιάζουν προβλήματα ασφάλειας.
2. Δεν προβλέπεται η τήρηση δημόσια προσβάσιμου μητρώου πιστοποιημένων εταιρειών που μπορούν να πραγματοποιούν ελέγχους ανελκυστήρων στην Ελλάδα, ώστε οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες / διαχειριστές να μπορούν να επιλέγουν την κατάλληλη εταιρεία. Οι υπάρχοντες πίνακες διαπιστεύσεων του ΕΣΥΔ δεν είναι κατηγοριοποιημένοι και δεν περιλαμβάνουν τις εταιρείες που έχουν νόμιμη πιστοποίηση από άλλες χώρες.
Για όλα τα παραπάνω η ΠΟΜΙΔΑ καλεί την Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης σε κάθε μέτρο που αφορά τα υπάρχοντα κτίρια, να ζητά και να λαμβάνει τις απόψεις των ιδιοκτητών τους, και όχι αποκλειστικά τις απόψεις των εμπλεκομένων επαγγελματικών οργανώσεων! Η εφαρμογή των νέων ευρωπαικών προδιαγραφών σ΄αυτά δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς ενημέρωση των ιδιοκτητών, τεχνική καθοδήγησή τους, αλλά και οικονομική συμπαράσταση της πολιτείας!
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΑ
Το πρώτο σύγχρονο ασανσέρ εφευρέθηκε τη δεκαετία του 1850 και έκτοτε οι ανελκυστήρες έχουν αλλάξει τον κόσμο, με πιο πολλούς τρόπους από όσους μπορεί κανείς να φανταστεί. Από την αρχιτεκτονική και την ανάπτυξη πόλεων και κτιρίων μέχρι ριζικές αλλαγές στον τρόπο διαβίωσης, η εφεύρεση του ανελκυστήρα είχε βαθιά επίδραση στον πολιτισμό μας.
Ο πρώτος ανελκυστήρας επιβατών εγκαταστάθηκε το 1857 στο πολυκατάστημα Haughwout στη Νέα Υόρκη. Λειτουργούσε με ατμομηχανή στο υπόγειο του πενταώροφου κτιρίου και κινούνταν με 12 μέτρα το λεπτό (τη στιγμή που σήμερα, ο πιο γρήγορος ανελκυστήρας φτάνει τα 20 μέτρα ανά δευτερόλεπτο).
Αρχικά οι ανελκυστήρες αποτέλεσαν περισσότερο ένα τουριστικό αξιοθέατο για τον κόσμο παρά ένα μέσο μεταφοράς. Ακόμη δεν υπήρχαν ψηλά κτίρια και ο κόσμος προτιμούσε τους χαμηλούς ορόφους γιατί δεν απαιτούσαν να ανέβεις πολλά σκαλοπάτια. Για αυτό το λόγο και όσο υψηλότερος ήταν ο όροφος, τόσο χαμηλότερο ήταν και το ενοίκιο. Το ασανσέρ όμως θα το άλλαζε μια για πάντα αυτό.
Οι ανελκυστήρες εγκαινίασαν την εποχή του ουρανοξύστη και μεταμόρφωσαν το αρχιτεκτονικό τοπίο της σύγχρονης πόλης.
Τη δεκαετία του 1850 ήταν γνωστά μόνο ανυψωτικά μηχανήματα για μεταφορά αγαθών, τα οποία είχαν τη μορφή ανοιχτής πλατφόρμας και ήταν αρκετά επικίνδυνα. Έτσι, όταν ο βιομήχανος Elisha Otis αποφάσισε να εγκαταστήσει τους πρώτους ανελκυστήρες επιβατών στην Νέα Υόρκη έπρεπε να εστιάσει στην ασφάλεια. Για το λόγο αυτό το 1854 πραγματοποίησε μια δημόσια επίδειξη κατά την οποία σήκωσε έναν θάλαμο ψηλά πάνω από το πλήθος και μετά έκοψε το σκοινί με ένα τσεκούρι και φώναξε: «Όλα είναι ασφαλή», έχοντας προνοήσει να υπάρχει ένας μηχανισμός ασφαλείας που σταματά την πτώση. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό μηχανισμό για την εποχή που αύξησε σε τεράστιο βαθμό την αποδοχή των ανελκυστήρων από τον κόσμο.
Οι πρώτοι ανελκυστήρες δεν είχαν αρκετές πωλήσεις λόγω του αυξημένου κόστους τους αλλά άρχισαν να εγκαθίστανται σε ξενοδοχεία στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και το Παρίσι παρέχοντας μία πολυτελή εμπειρία που επέτρεπε στους επισκέπτες να αποφύγουν τη χρήση της σκάλας.
Τη δεκαετία του 1870 οι ανελκυστήρες βασίστηκαν σε υδραυλικά συστήματα, έγιναν πιο γρήγοροι και άρχισαν να τοποθετούνται και σε εμπορικά κτίρια. Το 8 ορόφων Equitable Life Building στο κέντρο του Μανχάταν ήταν το πρώτο κτίριο γραφείων που διέθετε ανελκυστήρες από το στάδιο του σχεδιασμού ενώ όταν άνοιξε στο Σικάγο το 1885 το Home Insurance Building -που θεωρείται από τους πρώτους ουρανοξύστες- είχε τέσσερις ανελκυστήρες για να εξυπηρετήσει τους 10 ορόφους του.
Τα ασανσέρ ήταν πλέον στον πυρήνα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι χωρίς αυτά, δεν θα ήταν ποτέ δυνατό να υπάρχουν τόσο ψηλά κτίρια. Ακόμα όμως και αν υπήρχαν, κανείς δεν θα ήθελε να μένει σε αυτά.
Ασανσέρ και Αστική Πυκνότητα
Η εφεύρεση των ανελκυστήρων επηρέασε τον τρόπο με τον οποίο Πολιτικοί Μηχανικοί και Αρχιτέκτονες εκμεταλλεύονται τα οικόπεδα, ειδικά στις μεγάλες πόλεις όπου υπάρχουν αυξημένες πληθυσμιακές ανάγκες και υψηλές τιμές οικοπέδων. Μετά την εφεύρεση του πρώτου ανελκυστήρα, οι κατασκευαστές κτιρίων άρχισαν να αναρωτιούνται: Γιατί να χτίζουμε σπίτια σε πλάτος όταν μπορούμε να τα χτίζουμε σε ύψος;
Σήμερα οι κατασκευαστές εκμεταλλεύονται το ύψος, χτίζοντας ακίνητα σε μορφή κάθετης ιδιοκτησίας, δηλαδή το ένα πάνω στο άλλο. Με τον τρόπο αυτό εκμεταλλεύονται στο μέγιστο το διαθέσιμο χώρο, κάτι που σημαίνει ότι χτίζονται πολύ ψηλά κτίρια, όπως πολυκατοικίες και ουρανοξύστες, τα οποία φυσικά θα είναι εξοπλισμένα με ανελκυστήρες επιβατών, κάτι που με τη σειρά του έφερε αύξηση της πυκνότητας του αστικού ιστού. Με τη χρήση ανελκυστήρων δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα μεγάλα εμπορικά κέντρα και δημόσια κτίρια, όπως πολυώροφα μουσεία και πολυκαταστήματα, τα οποία δεν θα ήταν προσβάσιμα χωρίς τους ανελκυστήρες.
Σήμερα τα ασανσέρ συνεχίζουν να έχουν βαθύ αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουμε και αναπτύσσουμε τις πόλεις μας ενώ οι νέες τεχνολογικές εφευρέσεις επιτρέπουν στους ανελκυστήρες να ταξιδεύουν όλο και πιο γρήγορα, όλο και πιο ψηλά.
Ανελκυστήρες και ίσες δυνατότητες για όλους
Εκτός από εύκολη μεταφορά μεταξύ των ορόφων, τα ασανσέρ προσφέρουν ίση πρόσβαση στους ψηλούς ορόφους σε κάθε άτομο ανεξάρτητα από την ηλικία του, τη σωματική του ικανότητα ή τυχόν αναπηρία. Σε μεγάλα εμπορικά κέντρα και πολυόροφα κτίρια, συνήθως υπάρχουν κυλιόμενες σκάλες, οι οποίες ωστόσο δεν είναι βολικές πάντα. Σε περίπτωση για παράδειγμα που κάποιος χρησιμοποιεί αναπηρικό καροτσάκι, έχει πατερίτσες, μεταφέρει μωρό στο καρότσι η χρήση του ασανσέρ είναι μονόδρομος.
Ευτυχώς στις μέρες μας, η σημασία της προσβασιμότητας αναγνωρίζεται ευρέως και τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία αναγνωρίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη και από τις εκάστοτε κρατικές νομοθεσίες, προστατεύοντας τα δικαιώματα και παρέχοντας ίσες ευκαιρίες σε όλους.
Η τεχνολογία των ανελκυστήρων σε συνδυασμό με τη νομοθεσία για την προσβασιμότητα έχουν συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην ίση και δημοκρατική πρόσβαση σε δημόσιους και εμπορικούς χώρους και κτίρια.
Τα ασανσέρ έχουν επίσης χαρίσει μεγαλύτερη ελευθερία στην μετακίνηση ατόμων στο ίδιο τους το σπίτι σε διαφορετικές ηλικίες. Χάρη στην τεχνολογία των ανελκυστήρων, οι σημερινοί ιδιοκτήτες πολυώροφων σπιτιών δεν χρειάζεται να μετακομίσουν όταν μεγαλώσουν και έχουν δυσκολίες στη μετακίνηση. Οι οικιακοί ανελκυστήρες ή ανυψωτικά συστήματα σκάλας ή αναβατόρια για ΑΜΕΑ, όπως ονομάζονται, αποτελούν μία έξυπνη και βολική λύση για άτομα όπως οι ηλικιωμένοι, οι οποίοι έχουν δυσκολίες να μετακινηθούν μέσα σε ένα σπίτι με σκάλες.
Οι ανελκυστήρες άλλαξαν το “κοινωνικό στάτους” των κτιρίων
Ένα άλλο ενδιαφέρον γεγονός είναι ότι οι ανελκυστήρες έχουν αλλάξει την αντίληψή μας για το ποιοι όροφοι μιας πολυκατοικίας είναι οι πιο ελκυστικοί. Σήμερα, οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να μένουν ψηλά, δηλαδή στους υψηλότερους ορόφους ενός κτιρίου, προκειμένου να έχουν πιο ωραία θέα ενώ τα ρετιρέ διαμερίσματα θεωρούνται το απόγειο της πολυτέλειας.
Αυτό όμως δεν ίσχυε πάντα. Πριν τους ανελκυστήρες επιβατών, οι υψηλότεροι όροφοι προορίζονταν συνήθως για το υπηρετικό προσωπικό και άτομα με χαμηλά εισοδήματα καθώς για να μπεις στο σπίτι σου έπρεπε να ανέβεις αρκετά σκαλιά. Επομένως θα λέγαμε ότι η άφιξη των ανελκυστήρων ανέτρεψε κυριολεκτικά την ελκυστικότητα των υψηλών ορόφων στις πολυκατοικίες.
Δείτε στην ιστοσελίδα μας:
Το κείμενο της ισχύουσας ΚΥΑ 28425/2008
Την τελευταία επιστολή της ΠΟΜΙΔΑ για την παράταση των προθεσμιών
Την ανακοίνωση του ΥΠΑΝ για την ΚΥΑ 28425/2008
Ντοκουμέντο: 3,5 δις το κόστος ελέγχου και ανακαίνισης ανελκυστήρων!
Υπόμνημα για παράταση προθεσμίας - επανεξέταση διαδικασίας ελέγχου
Την πλήρη διαδικασία αλλαγής του συνεργείου συντήρησης ανελκυστήρα
Το δωρεάν υπόδειγμα "Συμφωνητικού Ανάθεσης Συντήρησης Ανελκυστήρα"
Την εγκύκλιο ΠΟΜΙΔΑ για την κατανομή δαπάνης ανελκυστήρα (Μόνο για μέλη)
