Την πρόταση κανονισμού για την ενίσχυση της διαφάνειας σε ό,τι αφορά την παροχή στις αρχές στοιχείων για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων και όχι για τον "στραγγαλισμό" τους, όπως ζητούν πολλοί εντός και εκτός Ελλάδος, ενέκρινε η Ευρωπαική Επιτροπή, ώστε να διασφαλιστεί η ισόρροπη ανάπτυξη του τομέα στο πλαίσιο του βιώσιμου τουρισμού. 

Παρά το γεγονός ότι οι κρατήσεις βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων παρέχουν οφέλη στους εκμισθωτές και στους τουρίστες, μπορούν να προκαλέσουν ανησυχίες για ορισμένες τοπικές κοινότητες που αντιμετωπίζουν, για παράδειγμα, έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης. Οι νέοι κανόνες θα βελτιώσουν τη συλλογή και την κοινοχρησία δεδομένων από τους εκμισθωτές και τις διαδικτυακές πλατφόρμες. Αυτό, με τη σειρά του, θα συμβάλλει στη διαμόρφωση αποτελεσματικών και αναλογικών τοπικών πολιτικών για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των ευκαιριών που σχετίζονται με τον τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων.

Επίσης, οι νέοι προτεινόμενοι κανόνες θα συμβάλουν στη βελτίωση της διαφάνειας όσον αφορά τον εντοπισμό και τη δραστηριότητα των εκμισθωτών ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και τους κανόνες με τους οποίους πρέπει να συμμορφώνονται, ενώ θα διευκολύνει την καταχώριση των εκμισθωτών.

Ακόμη, θα αντιμετωπίσουν τον σημερινό κατακερματισμένο τρόπο με τον οποίο οι επιγραμμικές πλατφόρμες ανταλλάσσουν δεδομένα και, τελικά, θα συμβάλουν στην πρόληψη των παράνομων καταχωρίσεων. Συνολικά, αυτό θα συμβάλει στην επίτευξη μεγαλύτερης βιωσιμότητας του τουριστικού οικοσυστήματος και θα στηρίξει την ψηφιακή του μετάβαση.

Τι ενέκρινε η Επιτροπή

Σήμερα, η Επιτροπή ενέκρινε την πρόταση κανονισμού για την ενίσχυση της διαφάνειας στον τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης κατοικιών. Η πρόταση αυτή αποσκοπεί στη δημιουργία απλουστευμένων υποχρεώσεων συλλογής και κοινοποίησης δεδομένων για τους οικοδεσπότες και τις διαδικτυακές πλατφόρμες. Θα πρέπει να αντικαταστήσει τους σημερινούς διαφορετικούς και πολύπλοκους κανόνες στα κράτη μέλη με ένα σαφές και αναλογικό πλαίσιο για τη συλλογή και κοινοποίηση δεδομένων σε ολόκληρη την ενιαία αγορά της ΕΕ. Οι νέοι κανόνες θα πρέπει να συμπληρώνουν τα υφιστάμενα μέσα, όπως η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες ή η οδηγία για τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας (DAC7), τα οποία ήδη παρέχουν στις δημόσιες αρχές ορισμένα εργαλεία και δεδομένα.

Το νέο προτεινόμενο πλαίσιο (ο κανονισμός είναι άμεσα εφαρμοστέος ως νομική πράξη της ΕΕ στα κράτη μέλη) θα πρέπει:

Να εναρμονίζει τις απαιτήσεις καταχώρισης για τους οικοδεσπότες και τα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης που διαθέτουν, όταν εισάγονται από τις εθνικές αρχές: Οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να δημιουργήσουν μια ηλεκτρονική και απλή διαδικασία εγγραφής για τους οικοδεσπότες. Οι πληροφορίες και η τεκμηρίωση που θα πρέπει να παρέχονται θα πρέπει να είναι απαραίτητες και αναλογικές. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία εγγραφής, οι οικοδεσπότες θα λάβουν έναν μοναδικό αριθμό εγγραφής που θα τους επιτρέψει να ξεκινήσουν τη δραστηριότητά τους.

Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να καταστήσουν τους κανόνες βραχυχρόνιας μίσθωσης διαθέσιμους σε εθνικούς δικτυακούς τόπους, ώστε οι οικοδεσπότες να μπορούν επίσης να επωφεληθούν από σαφείς πληροφορίες και να μπορούν να τηρούνται οι απαιτήσεις.
Σύμφωνα με την πρόταση, οι εθνικές και τοπικές αρχές διατηρούν την εξουσία να σχεδιάζουν κανόνες και πολιτικές για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, για να αντιμετωπίζουν, για παράδειγμα, θέματα υγείας και ασφάλειας, πολεοδομίας, ασφάλειας και φορολογίας.

Κατά τον τρόπο αυτό, πρέπει να τηρούν τις αρχές της αιτιολόγησης και της αναλογικότητας που κατοχυρώνονται στην οδηγία της ΕΕ για τις υπηρεσίες. Τα δεδομένα που συλλέγονται βάσει της παρούσας πρότασης θα πρέπει να επιτρέψουν στις δημόσιες αρχές να εκτιμήσουν καλύτερα την κατάσταση επί τόπου και να θεσπίσουν πιο στοχευμένους και αναλογικούς κανόνες. Οι νέοι κανόνες ορίζουν επίσης ότι οι δημόσιες αρχές είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία συστήματος καταχώρισης.

Τα υφιστάμενα συστήματα καταγραφής, σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, μπορούν να διατηρηθούν, αλλά θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τις απαιτήσεις που ορίζονται στην παρούσα πρόταση. Για παράδειγμα, οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι η καταχώριση είναι δυνατή ηλεκτρονικά και να εκδώσουν έναν μοναδικό αριθμό καταχώρισης ανά ακίνητο (π.χ ΑΜΑ).

Αποσαφήνιση των κανόνων που διασφαλίζουν την εμφάνιση και τον έλεγχο των αριθμών καταχώρισης: οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να διευκολύνουν τους οικοδεσπότες να εμφανίζουν τους αριθμούς καταχώρισης στις πλατφόρμες τους. Θα πρέπει επίσης να ελέγχουν τυχαία αν οι οικοδεσπότες καταχωρίζουν και εμφανίζουν τους σωστούς αριθμούς. Οι δημόσιες αρχές θα μπορούν να αναστέλλουν τους αριθμούς καταχώρισης και να ζητούν από τις πλατφόρμες να διαγράφουν τους μη συμμορφούμενους οικοδεσπότες.

Εξορθολογισμός της ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ διαδικτυακών πλατφορμών και δημόσιων αρχών: οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να ανταλλάσσουν με τις δημόσιες αρχές, μία φορά τον μήνα, με αυτοματοποιημένο τρόπο, δεδομένα σχετικά με τον αριθμό των διανυκτερεύσεων και των επισκεπτών.
Για τις μικρές και τις πολύ μικρές πλατφόρμες προβλέπονται ελαφρύτερες δυνατότητες υποβολής εκθέσεων. Οι δημόσιες αρχές θα μπορούν να λαμβάνουν τα δεδομένα αυτά μέσω εθνικών "ενιαίων ψηφιακών σημείων εισόδου". Αυτό θα στηρίξει τη χάραξη στοχευμένης πολιτικής. Οι δημόσιες αρχές, είτε σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο, θα μπορούν να ζητούν πληροφορίες που αφορούν μόνο αυτές. Οι πληροφορίες αυτές θα είναι διαθέσιμες σε αυτές μέσω των νέων εθνικών ενιαίων ψηφιακών σημείων εισόδου, όπου οι πλατφόρμες θα διαθέτουν τα δεδομένα αυτά.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι, για παράδειγμα, οι αρχές μιας πόλης θα μπορούν να ζητούν δεδομένα μόνο για την πόλη τους, αλλά δεν θα έχουν πρόσβαση στα δεδομένα των οικοδεσποτών σε άλλη πόλη ή στα δεδομένα των οικοδεσποτών στις γύρω περιοχές.
Οι δημόσιες αρχές που λαμβάνουν προσωπικά δεδομένα σχετικά με τους οικοδεσπότες και τη δραστηριότητά τους θα προσδιορίζονται δεόντως και θα εξουσιοδοτούνται να τα λαμβάνουν σε πλήρη συμμόρφωση με τους κανόνες για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, ιδίως με τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων. Οι πλατφόρμες θα μοιράζονται μόνο τα δεδομένα που αναφέρονται στην πρόταση +DAC7+DSA.

Λιγότερο αυστηρό καθεστώς ανταλλαγής δεδομένων για τις πλατφόρμες ΜΜΕ: Κατά κανόνα, οι πλατφόρμες θα πρέπει να μοιράζονται δεδομένα σε μηνιαία βάση αυτόματα. Ωστόσο, οι πολύ μικρές και μικρές πλατφόρμες που δεν φθάνουν κατά μέσο όρο τους 2.500 οικοδεσπότες μηνιαίως θα έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από ένα ελαφρύτερο καθεστώς. Να επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων, σε συγκεντρωτική μορφή: Τα δεδομένα που παράγονται στο πλαίσιο της παρούσας πρότασης θα συμβάλλουν, σε συγκεντρωτική μορφή, στις στατιστικές για τον τουρισμό που παράγει η Eurostat και θα τροφοδοτούν τον επερχόμενο ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για τον τουρισμό. Οι πληροφορίες αυτές θα στηρίξουν την ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών που σχετίζονται με τον τουρισμό.

Η Επιτροπή σημείωσε ότι "η βραχυχρόνια μίσθωση αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς στην ΕΕ, με μεγάλη ώθηση από την οικονομία των πλατφορμών. Αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τέταρτο του συνόλου των τουριστικών καταλυμάτων στην ΕΕ και ο αριθμός τους αυξάνεται σημαντικά σε ολόκληρη την ΕΕ. Η τάση αυτή επιβεβαιώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID: ο αριθμός των κρατήσεων βραχυχρόνιας μίσθωσης κατά τη διάρκεια των καλοκαιριών του 2020 και και το 2021 ήταν πάνω από τα αντίστοιχα επίπεδα του 2018.

Επιπλέον, ο αριθμός των κρατήσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022, αυξήθηκε κατά 138% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2021. Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν καταστεί κρίσιμες για το οικοσύστημα του τουρισμού της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των επισκεπτών και των οικοδεσποτών, καθώς και για πολλές κοινότητες, δημιουργώντας ευκαιρίες και προκλήσεις".

Η ενοικίαση κατοικιών σε ενοικιαζόμενα δωμάτια θα είναι μια από τις σημαντικότερες ευκαιρίες για την ανάπτυξη της αγοράς:
Η πρόταση της Επιτροπής θα συζητηθεί ενόψει της έγκρισής της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σε ένα έτος περίπου. Μετά την έγκρισή της και την έναρξη ισχύος της, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους διετή περίοδο για να δημιουργήσουν τους απαραίτητους μηχανισμούς για την ανταλλαγή δεδομένων.