Την κωδικοποίηση των νέων διατάξεων που ισχύουν για τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης (κατασχέσεις και πλειστηριασμούς) που λαμβάνονται σε περίπτωση ληξιπρόθεσμων χρεών προς το δημόσιο περιλαμβάνει η εγκύκλιος ΠΟΛ 1041/20.3.2017 της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με την οποία επίσης παρέχονται διευκρινίσεις και σχετικά με την εφαρμογή του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ).

Μεταξύ άλλων, όπως προκύπτει από την εγκύκλιο, στις βασικότερες μεταβολές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, περιλαμβάνονται τροποποιήσεις στις διαδικασίες κατάσχεσης με πλειστηριασμών με στόχο την απλοποίησή και την επιτάχυνσή τους.

Σε ότι αφορά τις τροποποιήσεις στις διατυπώσεις της κατάσχεσης και στην προδικασία του πλειστηριασμού (κινητών και ακινήτων) προβλέπονται μεταξύ άλλων:

• υιοθέτηση συστήματος πολλαπλών κατασχέσεων επί του ιδίου πράγματος,
• κατάργηση περίληψης κατασχετήριας έκθεσης επί κινητών και ακινήτων και θέσπισης αντ' αυτής του αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης,
• πρόσθετες επιδόσεις αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης κινητών και ακινήτων και τήρηση νέων προθεσμιών για τη διενέργεια τους
• υποχρεωτικό πλέον στοιχείο της κατασχετήριας έκθεσης καθώς και του αποσπάσματος αυτής είναι και ο αριθμός φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) του οφειλέτη,
• διαδικτυακή δημοσίευση (ενημέρωση) μέσα από την ιστοσελίδα δημοσιεύσεων του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων του αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης, με επιμέλεια του δικαστικού επιμελητή.

Σε ότι αφορά τις τροποποιήσεις στην κύρια διαδικασία του πλειστηριασμού, αναπλειστηριασμού (κινητών και ακινήτων) προβλέπονται :

• πρόβλεψη διαφορετικού τρόπου πλειοδοσίας (αναβάθμιση γραπτών προσφορών),
• τροποποίηση χρονικού διαστήματος απαγόρευσης διενέργειας πλειστηριασμού ή αναπλειστηριασμού από 1 έως 31 Αυγούστου (με εξαίρεση τον πλειστηριασμό πλοίων και αεροσκαφών ή πραγμάτων που πρόκειται να υποστούν φθορά). Ειδικότερα μειώνεται το χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν μπορεί να διεξαχθεί πλειστηριασμός ή αναπλειστηριασμός, από 1 έως 31 Αυγούστου (αντί από 1 Αυγούστου έως 15 Σεπτεμβρίου όπως ίσχυε), εκτός αν πρόκειται για πράγματα που μπορεί να υποστούν φθορά, καθώς και όταν πρόκειται για πλειστηριασμό πλοίων ή αεροσκαφών.
• πρόβλεψη περί έντοκης κατάθεσης από τον υπάλληλο του πλειστηριασμού του εκπλειστηριάσματος στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και θεσμοθέτηση αυτής ως ακατάσχετης
• διαδικτυακή δημοσίευση (ενημέρωση) μέσα από την ιστοσελίδα δημοσιεύσεων του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων της περίληψης πράξης αναπλειστηριασμού ή της δήλωσης επίσπευσης / συνέχισης πλειστηριασμού από τον ίδιο ή άλλο δανειστή, με επιμέλεια του υπαλλήλου του πλειστηριασμού.

Επίσης προβλέπονται:

• Νέος τρόπος προσδιορισμού της αξίας των κατασχεθέντων ακινήτων και καθορισμός της τιμής πρώτης προσφοράς βάσει της εμπορικής αξίας τους.
• Σύντμηση προθεσμίας άσκησης αναγγελίας δανειστών το αργότερο 5 ημέρες πριν από τον πλειστηριασμό.
• Τροποποιήσεις στις ρυθμίσεις για την κατάταξη απαιτήσεων των αναγγελθέντων δανειστών.

Αναλυτικότερα με βάση τις διατάξεις της εγκυκλίου καταργούνται κατηγορίες ακατάσχετων με αποτέλεσμα να εξαιρούνται πλέον από την κατάσχεση τα πράγματα που είναι απολύτως απαραίτητα για τις στοιχειώδεις ανάγκες διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του, και προκειμένου για πρόσωπα που με την προσωπική τους εργασία αποκτούν όσα τους χρειάζονται για να ζήσουν, τα πράγματα, τα οποία είναι απαραίτητα για την εργασία τους. Σημειώνεται ότι στο άρθρο 17 του ΚΕΔΕ ορίζονται συγκεκριμένα τα ακατάσχετα κινητά πράγματα.

Σε ότι αφορά τον προσδιορισμό της αξίας των κατασχεθέντων ακινήτων διευκρινίζεται ότι εκτιμώνται με βάση την εμπορική αξία τους κατά το χρόνο της κατάσχεσης, η οποία ορίζεται και ως τιμή πρώτης προσφοράς, με βάση τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Πριν την εν λόγω τροποποίηση ίσχυε η κατ' εκτίμηση αξία από το δικαστικό επιμελητή ή τον προσληφθέντα πραγματογνώμονα, η οποία δεν υπολειπόταν της αντικειμενικής αξίας όπου ίσχυε και ο προσδιορισμός της τιμής πρώτης προσφοράς γινόταν στα 2/3 της εκτιμηθείσας αξίας ή στην αντικειμενική αξία.

Στην εγκύκλιο διευκρινίζεται ακόμη ότι στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, προστέθηκε παράγραφος με την οποία «το απόρρητο των κάθε μορφής καταθέσεων σε πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και των άυλων μετοχών που καταχωρίζονται στο Σύστημα Άυλων Τίτλων (Σ.Α.Τ.) του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών δεν ισχύει έναντι του δανειστή που έχει δικαίωμα κατάσχεσης της περιουσίας του δικαιούχου της κατάθεσης ή της μετοχής. Το απόρρητο αίρεται μόνο για τα χρηματικό ποσό που απαιτείται για την ικανοποίηση του δανειστή». Οι τράπεζες άλλωστε, ορίζεται ότι οφείλουν να ενημερώνουν για τα ακατάσχετα επιδόματα, βοηθήματα, μισθούς και συντάξεις ( 1.000 ευρώ) με βάση τα ισχύοντα όρια.

Συνημμένο