Του Κώστα Καράμπαμπα, Πολιτικού Μηχανικού ΕΜΠ, Τεχνικού Συμβούλου Γρ. Ενημερώσεως Εν. Ιδιοκτητών Ελλάδος

Ύστερα από τις επίσημες ανακοινώσεις του ΥΠΕΝ σχετικά με το πρόγραμμα “Εξοικονομώ 2021” και σε αναμονή της προδημοσίευσης του οδηγού του προγράμματος, υπάρχουν ήδη τα πρώτα συμπεράσματα σχετικά με βασικούς όρους του προγράμματος το οποίο σύμφωνα με τις ανακοινώσεις θα λάβει χώρα κατά τα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου.

Το γεγονός ότι έχει τεθεί ως στόχος του προγράμματος να επιδοτήσει περισσότερες κύριες κατοικίες σε συνδυασμό με το ότι ο προϋπολογισμός του είναι μειωμένος σε σχέση με πέρυσι έχει οδηγήσει στις παρακάτω βασικές αλλαγές:

1)Μειώθηκε το ποσοστό επιδότησης (πέρυσι έφτανε ως και 95% ενώ φέτος ως 75% και αυτό για τις ομάδες χαμηλού εισοδήματος δηλαδή με ατομικό εισόδημα μικρότερο από 5.000€ ή οικογενειακό εισόδημα μικρότερο από 10.000€).

2)Μειώθηκε ο επιλέξιμος προϋπολογισμός των παρεμβάσεων (πέρυσι έφτανε ως 50.000€ με συντελεστή εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας το 1,2 ενώ φέτος τα αντίστοιχα μεγέθη είναι 28.000€ και 0,90).

3)Μειώθηκε το εύρος των δικαιούχων στο πρόγραμμα (πέρυσι είχαν δικαίωμα συμμετοχής ιδιοκτήτες μέχρι 120.000€ οικογενειακό εισόδημα ενώ φέτος μέχρι 60.000 οικογενειακό εισόδημα) και

4)Για κατοικίες που νοικιάζονται ως κύρια κατοικία ή έχουν παραχωρηθεί με δωρεάν παραχώρηση, το ποσοστό επιδότησης των ιδιοκτητών τους είναι σταθερό στο 40%, ανεξάρτητο από τα εισοδηματικά κριτήρια. Υπενθυμίζεται ότι η ΠΟΜΙΔΑ είχε επισημάνει με έγγραφά της προς το ΥΠΕΝ και αρθρογραφία του προέδρου της ότι τα μεγάλα θύματα της «ενεργειακής φτώχειας» είναι οι φτωχοί ενοικιαστές που ζουν στα σπίτια ομοίως σχεδόν φτωχών ιδιοκτητών, και ότι θα πρέπει εκεί να στραφεί το βάρος της κρατικής παρέμβασης.  

Από όλα τα παραπάνω και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ενεργειακός στόχος του προγράμματος παραμένει η άνοδος τριών ενεργειακών κατηγοριών, εξάγεται το συμπέρασμα ότι οι ιδιοκτήτες θα χρειαστεί να καλύψουν μεγαλύτερο μέρος των δαπανών από ότι πέρυσι (μιας και μειώθηκε το ποσοστό επιδότησης) με ίδια κεφάλαια ή με δάνειο.

Ακόμα και για την εισοδηματικά χαμηλότερη ομάδα με το μεγαλύτερο ύψος επιδότησης (75%) τίθεται ερώτημα για το αν μπορούν να καλύψουν με άνεση το υπολειπόμενο ποσοστό αλλά και για το αν έχουν δική τους ιδιοκτησία για να μπορέσουν να καρπωθούν το μεγάλο ποσοστό επιδότησης μιας και όπως προαναφέρθηκε, για ενοικιαζόμενες κύριες κατοικίες το ποσοστό επιδότησης μειώθηκε στο μόλις 40%, γεγονός που καταδικάζει σε "ενεργειακή φτώχεια" τα φτωχότερα στρώματα των ενοικιαστών... Και αυτό παρά τις κατευθυντήριες συστάσεις της Ευρωπαικής Ενωσης και τις επανειλημμένες επισημάνσεις της ΠΟΜΙΔΑ...  

Στα πολύ θετικά στοιχεία του προγράμματος είναι ότι καταργείται ως κριτήριο ένταξης σε αυτό η ταχύτητα πληκτρολόγησης των στοιχείων (!), όπως είχε επισημάνει η ΠΟΜΙΔΑ, και θα λαμβάνονται υπόψη με συντελεστές βαρύτητας διάφορα κριτήρια αξιολόγησης όπως το ανηγμένο κόστος εξοικονόμησης ενέργειας, η υφιστάμενη ενεργειακή κατηγορία, οι βαθμοημέρες θέρμανσης, η παλαιότητα της κατοικίας, το εισόδημα και διάφορα κοινωνικά κριτήρια (π.χ. ΑΜΕΑ, μακροχρόνια άνεργοι, μονογονεϊκές οικογένειας κτλ).

Οι εργασίες που θα επιδοτεί το πρόγραμμα περιλαμβάνουν παρεμβάσεις σε κουφώματα/συστήματα σκίασης/αερισμού, θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης/ψύξης και συστήματα ΖΝΧ.

Αξίζει να αναφερθεί ότι πλέον στις επιλέξιμες παρεμβάσεις δεν περιλαμβάνεται η αναβάθμιση του ανελκυστήρα και η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών για τα οποία θα υπάρχουν ξεχωριστά προγράμματα. Επιπλέον, καταργείται η αίτηση σαν Πολυκατοικία τύπου Β που περιλάμβανε μόνον κοινόχρηστες παρεμβάσεις.

Στον επιλέξιμο προϋπολογισμό εκτός από τις επεμβάσεις που θα γίνουν περιλαμβάνονται και οι αμοιβές των Μηχανικών για την έκδοση των δυο Ενεργειακών Πιστοποιητικών, για την πιθανή έκδοση αδειών για την υλοποίηση των παρεμβάσεων καθώς και για την σύνταξη της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου/ αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας που είναι υποχρεωτική πλέον για την ένταξη στο πρόγραμμα.

Υπενθυμίζεται ότι για να θεωρηθεί μια κύρια κατοικία επιλέξιμη για το πρόγραμμα θα πρέπει α)να υφίσταται νόμιμα, Β)να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα, γ)να χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία (το έτος αναφοράς είναι το έτος 2020), δ)Βάσει του Α΄ΠΕΑ (πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης) να βρίσκεται σε ενεργειακή Κατηγορία Γ και κάτω και ε)να έχει εκδώσει (αλλιώς θα επιδοτηθεί από το πρόγραμμα υποχρεωτικά) ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου/ αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας.

Η πρόθεση είναι αγαθή, όμως οι επιδοτήσεις του προγράμματος είναι πραγματική «σταγόνα στον ωκεανό» σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες, και σε σχέση με τα νέα μέτρα και προδιαγραφές που συνεχώς υιοθετούνται, χωρίς καμιά δυνατότητα υλοποίησής τους από τη συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών, αν δεν υπάρξει σοβαρή κρατική οικονομική και φορολογική αρωγή.

Θα επανέλθουμε όταν θα γίνει η προδημοσίευση του οδηγού του προγράμματος.