Ειναι πάγια η άποψή μας, ότι οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν εκμισθώνουν κατοικία, σε άγνωστο κυρίως ενοικιαστή. Εκμισθωτές χωρίς εμπειρία έχουν εμπλακεί πλειστάκις σε χρονοβόρες αντιδικίες με "ενοικιαστές" αμφισβητούμενων προθέσεων. Γι΄αυτό υπάρχουν συγκεκριμμένοι κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται, για την ασφάλεια των ιδίων και των περιουσιών τους, όπως οι εξής:

Η ελάχιστη νόμιμη διάρκεια της μίσθωσης κύριας κατοικίας είναι τα τρία χρόνια, ακόμα κι αν στο μισθωτήριο αναγράφεται μικρότερη (π.χ. 1 ή 2 έτη). Κάθε μίσθωση συνεπώς δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη για τρία χρόνια. Αφενός μεν ο ιδιοκτήτης οφείλει να παρέχει την κατοικία του για 3 χρόνια, υπό τον όρο ότι ο ενοικιαστής θα πληρώνει εμπρόθεσμα το ενοίκιο και τους λοιπούς λογαριασμούς που οφείλει να πληρώνει και αφετέρου ο ενοικιαστής υποχρεούται να χρησιμοποιεί το διαμέρισμα για 3 χρόνια. Στην πράξη βέβαια ο μόνος που δεσμεύεται είναι ο ιδιοκτήτης, και ξέρουμε γιατί...

Ο ιδιοκτήτης θα πρέπει όπωσδήποτε να υπογράφει έγγραφο μισθωτήριο με τον ενοικιαστή του. Το χαρακτηριζόμενο ως «ηλεκτρονικό μισθωτήριο», δηλαδή η ηλεκτρονική αναγγελία στην ΑΑΔΕ των στοιχείων μίσθωσης στην οποία υποχρεούται να προβεί ο ιδιοκτήτης, ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΣΘΩΤΗΡΙΟ ΚΑΙ ΔΕΝ ΥΠΟΚΑΘΙΣΤΑ σε καμία περίπτωση την ισχύ του έγγραφου μισθωτηρίου που υπογράφεται από τα δύο συμβαλλόμενα μέρη. Εάν γίνει αναγγελία χωρίς να υπογραφτεί έγγραφο μισθωτήριο, αυτό που αναγγέλλεται είναι μια προφορική συμφωνία, χωρίς να ρυθμίζονται οι περισσότεροι όροι της μίσθωσης. Η βασικότερη συνέπεια της έλλειψης έγγραφου μισθωτηρίου είναι ότι ο ιδιοκτήτης στερείται του δικαιώματος να ζητήσει από το αρμόδιο δικαστήριο, την έκδοση διαταγή απόδοσης του μισθωμένου ακινήτου και πληρωμής των μισθωμάτων, που σημαίνει ότι σε λιγότερο από δύο μήνες θα έχει τη δυνατότητα να κάνει έξωση στον ενοικιαστή του, αν αυτός δεν κάνει ανακοπή και αίτηση αναστολής εκτέλεσης και εφόσον δεν του χορηγηθεί προσωρινή διαταγή μη εκτέλεσης. Ετσι ο ιδιοκτήτης που δεν έχει στα χέρια του έγγραφο μισθωτήριο θα πρέπει να ασκήσει κανονική αγωγή έξωσης, που σημαίνει ότι για να επιτύχει την έκδοση δικαστικής απόφασης μπορεί να απαιτηθεί διάστημα τουλάχιστον εννέα μηνών περίπου (χρόνος προσδιορισμού δικασίμου, αναβολή της υπόθεσης, χρόνος έκδοσης απόφασης), χωρίς συνήθως να εισπράττει μισθώματα από τον κακοπληρωτή ενοικιαστή. Στην απώλεια των μισθωμάτων αυτών θα πρέπει να προστεθούν και τα μισθώματα από το χρόνο διακοπής καταβολής τους  μέχρι το χρόνο κατάθεσης της αγωγής. Όσοι ιδιοκτήτες δεν γνωρίζουν τα παραπάνω κινδυνεύουν από τους ενοικιαστές "νομάδες",  που εκμεταλλεύονται την άγνοια των ιδιοκτητών, πληρώνουν το πρώτο μίσθωμα και την εγγύηση, φροντίζουν με ανεκπλήρωτες υποσχέσεις για καταβολή των μισθωμάτων να καθυστερήσουν τον ιδιοκτήτη να επισκεφθεί το δικηγόρο του και εξαντλούν όλα τα περιθώρια παραμονής τους στο ακίνητο και τις παραμονές της έξωσης μετακινούνται σε άλλο ακίνητο ακολουθώντας την ίδια τακτική.   

Πριν την υπογραφή του έγγραφου μισθωτηρίου, ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να βεβαιώνεται ότι ο φερόμενος ως ενοικιαστής είναι πράγματι ο συνομιλητής του και όχι κάποιο άλλο πρόσωπο. Ειδικότερα, ο ιδιοκτήτης οφείλει να ζητάει από τον υποψήφιο ενοικιαστή να του επιδεικνύει την ταυτότητα του και το Α.Φ.Μ. του, σε οποιοδήποτε δημόσιο έγγραφο. Σε περίπτωση που στο μίσθιο - διαμέρισμα πρόκειται να συγκατοικήσουν με τον ενοικιαστή και άλλα πρόσωπα, θα πρέπει ο ιδιοκτήτης να ζητήσει τα ίδια στοιχεία και από τα πρόσωπα αυτά.

Ακόμα, πριν από την υπογραφή του έγγραφου ιδιωτικού συμφωνητικού μίσθωσης, ο ιδιοκτήτης, εφόσον είναι εφικτό, οφείλει να προβεί σε διακοπή της ηλεκτροδότησης του διαμερίσματος ούτως ώστε ο ενοικιαστής – μισθωτής να αναγκαστεί να συνάψει σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος με τη ΔΕΗ ή με οποιονδήποτε πάροχο ηλεκτρικού ρεύματος στο όνομα του. Σε αυτή την περίπτωση δε θα χρεωθούν οι ιδιοκτήτες με ανεξόφλητους λογαριασμούς της ΔΕΗ που είναι ανεξόφλητοι από τον ενοικιαστή τους. Επίσης οι ιδιοκτήτες προστατεύονται απέναντι στη ΔΕΗ και στον ΔΕΔΔΗΕ σε περίπτωση τέλεσης παράνομων ενεργειών από τρίτα πρόσωπα (π.χ. ρευματοκλοπή, αυθαίρετη επανασύνδεση ρεύματος που έχει κοπεί από τις πιο πάνω αρχές λόγω οφειλών κλπ.).

Επιπρόσθετα, στις περισσότερες τοπικές ΔΕΥΑ ανά την Ελλάδα, όπως και στη ΔΕΥΑΗρακλείου, ο ιδιοκτήτης οφείλει να εξοφλήσει τυχόν ανεξόφλητους λογαριασμούς ύδρευσης του μισθωτή του ανεξάρτητα από το αν η σύνδεση είναι στο όνομα του μισθωτή ή το δικό του.. Γι αυτό, σχετικά με τους λογαριασμούς ύδρευσης και με τους λογαριασμούς κοινοχρήστων, απαιτείται από τον μισθωτή να ενημερώνει τους ιδιοκτήτες με αντίγραφα των λογαριασμών για την εξόφλησή τους επειδή τυχόν χρέη που ενδέχεται να δημιουργηθούν από ασυνεπείς ενοικιαστές βαραίνουν αποκλειστικά τους ιδιοκτήτες.

Ο ιδιοκτήτης οφείλει να επικοινωνεί τακτικά με το διαχειριστή της πολυκατοικίας όπου βρίσκεται το μισθωμένο διαμέρισμα και να ενημερώνεται από αυτόν για την πορεία εξόφλησης των μηνιαίων δαπανών κοινοχρήστων.  

Σε περίπτωση που μαζί με την κατοικία ο ιδιοκτήτης μισθώνει στον ενοικιαστή και κινητό εξοπλισμό, όπως έπιπλα και οικιακές συσκευές, θα πρέπει να καταγράφεται στο μισθωτήριο όλος ο προαναφερόμενος εξοπλισμός αναλυτικά προκειμένου να εξασφαλίσει ο ιδιοκτήτης ότι η κυριότητα του εξοπλισμού ανήκει στον ίδιο και όχι στον ενοικιαστή του.

Το βασικό τετράπτυχο που θα πρέπει συνεπως να έχουν οι ιδιοκτήτες στο μυαλό τους όταν ενοικιάζουν ένα διαμέρισμα είναι το εξής: Χρήματα, Κλειδί, Χαρτί και το Ρεύμα κομμένο! Δηλαδή, οι ιδιοκτήτες δεν πρέπει να παίρνουν χρήματα (εγγύηση ή ενοίκια ως προκαταβολή), δεν πρέπει να δίνουν κλειδί στον ενοικιαστή τους αν δεν υπογράψουν έγγραφο ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης και αν δεν έχει διακοπεί η παλαιά ρευματοδότηση του ακινήτου.

*Του Γιώργου Κ. Αράπογλου, Δικηγόρου Ηρακλείου Κρήτης, Υπεύθυνου Ενημέρωσης της Ενωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Ηρακλείου – Κρήτης, www.enidani.gr